zondag 29 november 2015

Olwiefkenijs 25-11-2015




Onze nieuwe goeroe

Een tijdsbeeld van de voorstelling “olwiefkenijs” mitsgardes de rare ideeën van een gepensioneerde narcistische dorpsdirigent.

Olwiefkenijs over olwiefkenijs,

Ik was vorige week in Hoogezand met olwiefkenijs, een echte Grunneger gezellige avond. Het programma liep als een lier, apparatuur draaide naar wens, wat wil een mens nog meer. De reis verliep ook goed, de tomtom was up to date had ik recent geüpload. Mijn opa zal bij het horen van de laatste zin zich omdraaien in het graf, weet ik zeker alsook vraagt hij zich af 'woar hèt hai t over.' Het ding bracht me precies op de plaats van bestemming namelijk de Reensche Compagnie. Verder gelukkig geen bijzonderheden...

k Zit nog wel steeds te dubben over een programma erbij of ernaast...laten we maar zeggen 'da'k zit te brouden als een brudske hìne.' Concerten geven op de klarinet, daarbij vertellen over mijn belevenissen in de muziek...Per slot moet je toch doen waar je zin in hebt zolang het nog kan...lijkt me toch wel...Ik ben dan ook elke dag voor mijn eigen plezier aan het blazen alsmede helemaal gek van de Duitse Hammerschmidt klarinetten.

Olwiefkenijs over facebook,

Ik las vanmorgen op facebook dat Hoekman staat voor vreugde, vrolijkheid en levenslust plus dat ik een gebalanceerd persoon ben die altijd het goede in het leven ziet enz. enz. Nu las ik ook dat je op facebook alleen maar complimenten krijgt alsook daar ben ik achter gekomen dat als je een compliment krijgt er dan een stofje los komt in de hersenen die je een goed gevoel geeft. De vraag rijst of er dan toch een steekje los zit?

Het bovenstaand stukje is wel heel apart, namelijk mijn oma, van vaderszijde, haar meisjesnaam was Plezier. Er was namelijk eens een hofnar aan het Franse hof bij Napoleon, die werd Pleyzier genoemd. Hij maakte plezier, laat dat nu één van mijn voorvaderen zijn. Het toeval of geen toeval wil dat ik in mijn leven ,voor zover mogelijk, altijd voor plezier zorgde op de vrolijke avonden en zo zie je maar weer dat de appel niet ver van de boom valt zomede eindigt ook dit sprookje.

Olwiefkenijs over mediteren,

Ik kan vermelden dat ik al een week aan het mediteren ben. Dat is nieuw voor mij heb er ook geen verstand van, doe maar wat. Zodra ik onder de wol lig dan begin ik. Ik denk dan alleen aan mijn ademhaling, langzaam door de neus inademen, flanken uitzetten en vervolgens langzaam 'oet poesten.'
Ik concentreer mij op mijn ademhaling, zodoende kan ik niet aan andere dingen denken...val dan als een 'stain op n boeskoolvat' in slaap. Ik weet wel het stelt niks voor maar op je 70e moet je wat ondernemen om geest en lichaam een beetje in overeenstemming te krijgen. 'Ol Kwak' ( onze dokter) zei dat ik moest naar mijn lichaam luisteren, dat is volgens mij hetzelfde als met bomen praten. Als ik ontdek dat ik afdwaal met mijn gedachten dan zorg ik dat ik snel weer terugkeer naar mijn lichaam naar het onderdeel ademhaling. Het is totaal niet interessant maar voor mijn dagboek moet ik dit toch wel vermelden, als later mijn kleindochter dit misschien gaat lezen, dan weet ze wat opa op 25 november 2015 bezig hield.

Olwiefkenijs over de Edda en het geloof,

De naam Edda staat voor een verzameling van gedichten/liederen uit de Germaanse godenwereld. De Edda was ook een inspiratiebron voor 19e eeuwse componisten o.a. Richard Wagner. De Edda verzameling is weer ontdekt in de 17e eeuw door een IJslandse priester, de liederen zijn naamloos en aan niemand toegeschreven. Om de liederen te begrijpen moet men wel eerst kennis nemen van de Germaanse goden. Nou dan kom je toch in een wereld terecht, waar mijn opa zou zeggen 'woar hèt hai t over.'

De Germaanse goden zijn hemelse machten die in menselijke gedaante voorgesteld worden. Ieder heeft zijn eigen gebied om zo aan onze geloof-behoeften te voorzien. Ik vind dit super, beter als steeds maar over God of Alla te ruzieën, die hebben ons tot nu toe nog niets goeds gebracht. Als je dood gaat ga je naar de hemel zei oma en als je een slecht mens was ging je naar de hel...de duivel zat daar. Dat is toch precies hetzelfde als je iets krijgt van Sinterklaas of je wordt meegenomen door zwarte Piet. Het maakt je wel heel erg bang voor de grote wereld en dat begint al op je vijfde.

Sai Baba de grote goeroe, volgens Wikipedia met 10 to 50 miljoen aanhangers in de wereld. Sathya Sai Baba verkondigt de leer van de 5 menselijke waarden. Hij was vrij van verlangens, heeft scholen en ziekenhuizen gesticht waar je gratis terecht kon. De 5 waarden zijn: Waarheid, liefde, rechtschapenheid,vrede en geweldloosheid. Nou daar kunnen we nog wat van leren al zouden we de helft maar bereiken zou het al heel wat zijn. Als we nu allemaal naar Sai Baba gingen luisteren hadden we zeker een betere wereld toch? Vrij van verlangens, dat wordt wel reuze moeilijk.

Olwiefkenijs over de Germaanse goden.

Je kunt de goden onderverdelen in de Azen en Wanen die eens in de oertijd met elkaar gestreden hebben. Ze hebben zich verzoend en bestuurden daarna gezamenlijk de wereld. Ik zit hier in mijn kinderlijke voorstelling te denken aan de grootmachten...Als ze nou alles spelletjes op een bult zouden gooien en dan even denken en bij stil staan hoe belachelijk het allemaal is. Kinderen in een zandbak meer kan ik er niet van maken.

De heerser was Odin...Hij kan je ook goddelijke gaven geven waardoor je ingevingen kan krijgen, heel belangrijk voor wetenschappers, uitvinders, componisten en dichters, ga zo maar door... gewaardeerd door adellijke en hoogstaande personen. Een echte VVD-er zou je zeggen.

Odin zijn zoon is Baldar die ten onder gaat aan verraad, streken en boosaardigheid. Hij wordt gedood door zijn broer Hod die blind is, zijn hand werd geleid door Loki die werd vergeleken met onze duivel. Hier zie je dat in deze tijd in gegoede kringen altijd wel een Baldar aanwezig is.
Thor met zijn hamer Mjolnir was de god van donder en geweld. Je mag Thor aanroepen bij alle gevaren.
Njord en zijn zoon Freyr zorgen voor vruchtbaarheid. Njord zorgde in het westelijk deel van Noorwegen voor de zeevaart. Freyr, de zachtmoedige zorgde voor de akkers en vee. Hij zorgde ook voor alles wat met familie van doen had. Hij ging met zijn zuster Freya wat hem niet in dank werd afgenomen. Onze vrijdag is genoemd naar Freya.

Zinnen uit de verzen...die nu nog nog van toepassing zijn.

Sterk is de deur die draaien moet om iedereen open te doen.

Ontvang niet met smaad of spottend woord een vreemde die komt van ver.

Gij moet niet spreken met een slechte man over uw nijpende nood;
een slechtaard beschaamt met spot en smaad het vertrouwen in hem betoond.

Nou das stevige kost nait...
woar hèt hai t over zee opa en draaide zuch om in zien graf.

Groutnis
Tammo









































woensdag 11 november 2015

November 2015




De Lehte in het Gronings De Laite
Gehucht bij Bellingwolde aan de Duitse grens.
Vroeger bij uitstek een smokkelgebied.

Een tijdsbeeld van de voorstelling “olwiefkenijs” mitsgardes de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

De voorstelling “Olwiefkenijs.”

Woldendorp, klein huisje 'twijduustern' 9 november 2015. De regen tikt zachtjes tegen het vensterraam, de wind waait om het huis, de poes ligt voor de kachel alsook Teutje mijn 'vraauwmìns' ligt op de bank, wat wil een mens nog meer...Nu het ideale moment om in aller rust een stukje te schrijven. 

Volgende week met 'Olwiefkenijs' naar Hoogezand. Een avondje 'reudeln' met de zonnebloem-mensen. Voorts kreeg ik een mailtje van een mevrouw van het Groninger Landschaps-beheer dat mijn boekjes waren uitverkocht of ik een nieuwe lading wou brengen. Afgelopen zondag dan maar even naar de Reiderhoeve, de Punt van Reide bij Termunten, daar aangekomen werd ik verbaasd door het grote aantal bezoekers aldaar, genieten van de ongerepte natuur aan de Eems. Gelukkig geen patat of viskraampjes hier heerst nog puur natuur


Plannen

De voorstelling bestaat alweer 10 jaar, wordt steeds aangepast ,maar om nu voor de derde keer voor hetzelfde publiek met in grote lijnen hetzelfde programma op te treden vind ik een beetje teveel van het goede.
De voorstelling blijft, met al zijn veranderingen, wel bestaan, maar zonder plannen vaart niemand wel en zo kreeg ik op een rustige zondagmorgen het idee om naast mijn cabaret-olwiefkenijs ook een serieuze voorstelling te doen. Een soort toelichting op de bestaande voorstelling met weer muziek en beelden over de kleine dingen waarvan men zegt 'hé dat wist ik niet.' Ik ben dan ook weer hevig aan het blazen en oefenen op de klarinet, momenteel met een ingekorte versie van het beroemde klarinet concert van Mozart, deze keer heb ik het aangevuld met, schrik niet, een drumpartij...

Het idee

Mijn 'olwiefkenijs-boekje' alsook de voorstelling zit vol met wetens-waardigheden die de meester of juffrouw op school vroeger vergat te vertellen of ze wisten het zelf niet. Kleine dingen die eigenlijk een toelichting eisen.

De Dollard legendes, de filmpjes, de taal afwisselend met wetenswaardigheden zijn toch de moeite waard benevens het publiek kan actief meedoen. Ik vind, tijdens mijn cabaret-olwiefkenijs het altijd jammer dat de niet Groningers eigenlijk buitenspel staan. De vergeten Groninger woorden begrijpen de echte Groningers maar nauwelijks laat staan deze import-mensen. De lezing-avond is dan ook in het Nederlands 'hoog hoarlemmerdieks' aangevuld met de mooie oude Groninger taal. 

Dus...vanaf nu te boeken voor jouw gezellige avond of vergadering twee soorten olwiefkenijs...Het cabaret-olwiefkenijs of het olwiefkenijs + en dat is half cabaret + toelichting. Belevenissen van de gewone man, de arbeider die met alleen een schop en een kar de dijken en polders aanlegde in het Reiderland.
Ik zal dan ook in de volgende blogs aandacht besteden aan deze nieuwe vorm van 'olwiefkenijs.'

OudeSchans

Voorbeelden

Zo leefde eens (1893) Enjo vd Loan in de Laite. Tijdens het cabaret-olwiefkenijs wordt er geen tijd vrij gemaakt om even met het publiek te overleggen waar De Laite ligt...dus nu wel. Voor de niet Groningers moet het interessant zijn iets te weten over hun nieuw leef en woongebied.
Als we dan toch in 'De Laite' zijn gaan we even naar Potkaaste en Hutten,
ook hier weer... waar ligt het op de kaart? Hoe heten de dorpjes nu?
Interactie met het publiek kan niet uit blijven.

In hoofdstuk 3 gaat het over Kneles en Tjoam vd Loan maar in werkelijkheid gaat het over Willem Schröder uit Siddeburen/Schildwolde/Slochteren. Hij was geboren in Siddeburen maar huisde in het Slochterbos. Het was de schrik van de hele regio, stropen, inbreken en al wat slecht was kon je aan hem toeschrijven. Men kreeg hem zelden te zien, kon enorm hard rennen, sprong over sloten van wel 3 meter... zo wordt verteld.

Onder de toren van Noordbroek zat en zit de gevangenis en de straffen waren niet mals...zo doen hier nog de vreemdste verhalen de ronde.
Stof voldoende om over te praten afgewisseld met muziek en filmpjes over vroegere tijden en natuurlijk met een lach en een traan.

Groetjes
Tammo