zaterdag 7 december 2019
maandag 25 november 2019
De teloorgang van onze dorpskapel in Noord/Oost Groningen.
De
muziekvereniging
Reiderland/Oldambt
Noord Oost Groningen.
Ik
kreeg een berichtje onder ogen dat de kapel uit Nw Schans is
opgedoekt d.d. 22 nov.2019. Het deed me wat...het zette me aan het
schrijven alsook ik dook even weer in de 'vergangenheid.'
Veel
dorpskapellen zijn al voorgegaan alsook de laatsten zijn binnenkort
aan de beurt. Ik ben vanaf begin 1960 nauw betrokken geweest bij het proces van de culturele teloorgang in Noord Oost Groningen.
In
1955 toen ik als 10 jarige bij een dorpskapel kwam waren de
muzikanten gekleed in strakke uniformen. Op straat werd gemarcheerd
in rijen van vier alsmede bevelen werden getrouw opgevolgd.
Voorwaarts mars en op de plaats rust waren de vertrouwde kreten. De
dirigent werd directeur genoemd en de muziek had je in je
portefeuille, dat was dus je tas.
Menig
getalenteerde muzikant uit de dorpskapel ging vroeger verder studeren
in de muziek. Vele schoolmeesters, zeker niet onbelangrijk, bliezen
op een toeter in de muziekkapel. Menig dansorkestje bestond uit
meerdere leden van de muziek-vereniging. Al met al de dorpskapel was
een kweekvijver van talent en nieuw aankomend talent.
Ik
werd in de jaren 70 van de vorige eeuw dirigent van menig dorpskapel
hier in Noord/Oost Groningen, kon zodoende meemaken dat de klassieke
uniform verdween en de muziek populairder werd...er verschenen ook
steeds meer dames in de kapel. De Kalief van Bagdad was verleden tijd
en de populaire deuntjes namen de Kalief zijn plaats in, met de tijd
meegaan was het motto. De concoursen waren ook verleden tijd
geworden, de prijzenkast bleef leeg, daarmee ook het muzikaal niveau
van de kapellen.
In
de jaren zestig had niet iedereen nog een auto alsook je ging niet
zomaar even lid worden van een andere vereniging. Dit ging veranderen
meer mobiliteit zorgde er voor dat de muzikant gemakkelijk naar een
andere kapel kon gaan waar hij of zij dacht dat het daar beter was.
Je
kreeg meer doorstroming of liever gezegd leegloop. Je moest je best
doen om de goede muzikant te behouden.
Ikzelf
heb me daar ook schuldig aan gemaakt door in de 70e jaren een bigband
op te richten. Hier moest je al vaststellen dat de muziek-kapel aan
het veranderen was. Het marcheren bij de straat had voor velen zijn
tijd gehad en de uniformen waren voor velen niet meer van de tijd.
Het muzikaal niveau onderling werd ook te groot, de lat was bij de
opleiding al naar beneden afgesteld.
De
muziekscholen hield ook vast aan de klassieke muziekles. Berdien
Stenberg blies fluit alsmede vaak op de TV vervolgens werden de
meisjes geïnspireerd melden zich in grote getale aan om ook fluit
te leren bespelen, maar het ging als een nachtkaars uit, waarom
eigenlijk? De lessen sloten niet aan bij het voorstellingsvermogen
van de leerling denk ik, het scheen toch moeilijker te zijn dan ze
dachten.
Nu
zijn alle voorbeelden achterhaald, men kijkt filmpjes op de handy en
waar moet je nog van onder de indruk geraken of liever gezegd waar
krijg je nog de inspiratie van om aan een instrument te beginnen.
De
dansorkest-muzikant moest plaats maken voor de DJ die de ene na de
andere deuntje er door ramt, met de handjes in de lucht en maar
zwaaien.
Voor
iets moeite doen werd voor velen teveel...waarom zou je...alles is
kant en klaar zelfs de maaltijden in de supermarkt. De mensen die de
loops en trucs in de muziek voor je maken worden er goed voor
betaald, het zijn de IT -ers
tegenwoordig.
Ik
was dirigent bij de dorpskapel in Finsterwolde, ben daar 25 jaar
geweest met veel plezier. De kapel bestond bij mijn aantreden zo
ongeveer uit 25 personen, naast de blazers hadden ze een drumband en
majorettes dus al met al een behoorlijk aantal leden.
In
de jaren 90 waren er geen majorettes meer en de drumband was ook
wijlen er resteerde nog zo'n 15 leden bij de blaaskapel. In de omliggende
dorpen speelde zich hetzelfde af maar samenvoegen was uit den boze,
daar ieder dorp zijn eigen trots en identiteit had.
Het
einde was al in zicht temeer het merendeel van de leden de 65 was
gepasseerd. Ik stelde voor de jonge getrouwde dames in het dorp te
benaderen, want de kans was groot dat deze groep in het dorp bleef
wonen. De kinderen trekken zeker weg daar ze ook in de grotere
plaatsen de scholen gaan bezoeken met daar hun vrienden en
vriendinnetjes en bovendien wie wil als jong wicht tussen de oude
knarren zitten met hun oude vergane grappen. Ik stelde voor de
getrouwde dames een saxofoon te leren bespelen daar dit instrument
één van de gemakkelijkste is te leren en binnen afzienbare tijd
kwamen er dames bij.
Het
liep toen een beetje mis met de communicatie tussen mij en het jong
bestuur dat was heel jammer temeer ik al op weg was er een kleine
bigband van te maken, dan had je tenminste overlevingskansen gehad.
Ik had in gedachten andere instrumenten er bij te betrekken zoals een
basgitaar in plaats van de blaas-bas...Wie wil er in deze tijd nog een
blaas-bas of hoorn bespelen en als ze het willen zijn er mogelijkheden
genoeg elders in de grotere plaatsen bij de concertbands die ook zijn
ontstaan uit het samengaan van meestal meerdere kleine kapellen
aldaar.
Met
andere woorden betrek er de instrumenten bij die populair zijn...een
mens houdt nu één keer van veranderen kijk maar om je heen...
De
auto's veranderen de handy's en de winkels veranderen, om de zoveel
tijd moet je schijnbaar veranderen. Ik moet hier wel benadrukken dat
ikzelf verschrikkelijk beu ben van al dat veranderen en vooral in
welk een tempo het gaat, maar het hoort er één keer bij. Elke
verandering is daarbij nog geen verbetering en daar zou de overheid
toch wel een rol in kunnen spelen. Kijk naar de plastic affaire,
klarinetten (in China 4000
per maand) en zelfs plastic
trompetten gaan over de toonbank.
In
mijn tijd tussen 1970 en 1990 ontstonden de shantykoren. Men was het
traditionele zangkoor zat, gewoon voor de vuist weg zingen,
zonder
moeite blèren was 'hot' ...Het ging om het sociale gebeuren, men had
niet in de gaten dat het sociale contact heel vaak uitmondde in
ruzies en zo de ene na de andere shantykoor zich deed splitsen in
weer een ander koor. Het amusementskoor deed zijn intrede velen waren
de shanty's zat, leuker waren de smartlappen te blèren, niks tegen
smartlappen natuurlijk. Het zal uitgaan als een nachtkaarsje zo ook
de pop-koren...Ik neem voor de critici het gemiddelde van het aantal
koren.
De
muzieklessen in vredesnaam waar moet ik nu nog muziekles krijgen.
Mijn buurman (Woldendorp)
wou accordeon leren spelen en nota bene moet dan elke week naar de
stad (Groningen) om
les te krijgen. Het IVAK in Delfzijl ging ook uit als een
nachtkaars er was geen geld meer. Mijn zoon kreeg vroeger trompet-les
aldaar en werd vaak even alleen gelaten tijdens de les omdat de
leraar een croquet ging halen bij de bakker. Hij kon er geen fluit
van en deed vrolijk examen, kwam ook nog met een diploma thuis. In
welk een wereld ben ik toch verzeild geraakt vroeg ik me af. Mijn
kleindochter kwam laatst thuis met van school
(c.q. muziekvereniging) ter
kennismaking een plastic trompet waar ik, na de ventielen gangbaar te
hebben gemaakt, zelf
geen geluid uit kon
krijgen.
De
lagere scholen in Finland kregen vroeger en nu nog muziekles waar je
U tegen kunt zeggen en daarbij moet ik opmerken dat zijn ook echte
muzieklessen, noten-lezen etc. + muziekgeschiedenis. Ik kreeg vroeger
muziekles op school dat bestond uit een plaatje draaien en onzinnige
kletserij om de tijd maar vol te krijgen. De ene muziekleraar is
natuurlijk niet de andere laat dat wel wezen. Ik moet erbij vermelden
dat de leraar van de kleuterschool in Finland een universitaire
opleiding heeft genoten en zo hoort het ook. Kinderen opvoeden
klaarstomen voor onze maatschappij wordt meestal als “er even bij”
afgedaan, meer passend aandacht voor elke individu zou geen kwaad
kunnen, bovendien ben ik voorstander van een soort LTS (metaal,
hout bewerken en schilderen)
kostschool vanaf 18 jaar voor twee jaar vergelijkbaar met de
discipline van een militaire dienst en voor de meisjes een 2 jarige
verplichte kostschool zoals vroeger onze huishoudschool. Dit voor een
ieder verplichten hoog en laag, ook de buitenlanders die zich hier willen
vestigen. Tijdens
deze periode geen drugs of alcohol kunnen ze lekker afkicken.
Uit
mijn verhaal blijkt wel dat we zelf schuld zijn en zelf bedoel ik mee
mijn generatie, de babyboomers. We zijn groot gebracht in een tijd
vlak na de oorlog waar men niets had en de vereniging een uitlaatklep
was. Er was geen televisie, je ging voor vermaak, tijdverdrijf of
sociale contact naar de vereniging, wat het ook was je ging de deur
uit.
Je
leefde er naar toe, naar jouw uitje voor de één dit en de ander
dat.
Wat
je voorgeschoteld kreeg nam je zonder morren aan, het was in handen
van de organisator of het bestuur van de vereniging. Je had geen
repertoire-commissie bij de muziekvereniging of iets dergelijks.
Een
leuke anekdote is dat een bekende kroegbaas, die elke week
dansavonden organiseerde, tegen mij zei “ik moet geen goed orkestje
hebben want anders verwen ik mijn publiek.” Alleen op topfeesten
zoals Pinksteren werd een goede band aangenomen als een soort bonus
voor het publiek. Zonder aandacht te schenken aan de kwaliteit van
het orkest danste men vrolijk het weekend door en let wel met Quick
Quick slow en in gepaste pas. Het was zelfs zo erg dat in Tolbert, in
een grote dancing, de kroegbaas door de zaal liep die met strenge
blik en wapenstok de boel in de gaten hield. Men had respect voor de
strenge meneer. Hij kwam natuurlijk nooit in actie tenminste ik heb
het nooit meegemaakt.
Je
kon of moest automatisch bij de muziekkapel kennismaken met de grote
klassieke nummers alsmede die te kunnen spelen moest je wel iets in
huis hebben. De leden gaven elkaar les alsook met doel de leerling zo
goed en snel mogelijk op te leiden om de kapel op een hoger niveau te
brengen. Dit had toch zeker door professionals kunnen gebeuren, maar
de overheid c.q. gemeente besturen toonden hier geen interesse.
In
de zestiger jaren werd zo Langzamerhand de mens weelderiger men kreeg
een auto men kreeg een betere woning men ging met jaloerse blikken
naar elkaar kijken die één had wel een televisie en ander nog net
niet...kortom de prioriteiten werden verlegd het gemeenschapsgevoel
kreeg toen al een deuk. Belangrijk is op te merken dat men mondiger
werd, men eiste meer van elkaar en zeker ook in de muziek over de
dirigent zijn kwaliteiten of de schoolmeester.
Ik
weet nog wel dat het verboden werd dat de schoolmeester een leerling
sloeg. Slaan was wel een groot woord, als de meester je een tik met
een liniaaltje op je hand gaf werd dat thuis uitgelegd alsof hij je
met de zweep had afgeranseld.
Mijn
zoon deed het niet zo goed op school totdat de meester hem een tik
had gegeven, mij zoon kwam thuis met zijn verhaal en mededeling dat
ik
de
meester moest aangeven bij de politie waarop ik hem antwoordde “Ha
Ha nu heb je eindelijk een goede meester” en waarachtig mijn zoon
begon zijn best te doen op school. Hoe het nu is op de scholen kun je
zelf wel invullen denk ik maar zo..
Conclusie
Zonder
conclusie heeft dit verhaal natuurlijk geen zin. Ik schreef over de
muziekkapel maar eigenlijk geldt het ook voor veel andere
disciplines.
De
veranderingen springt er wel uit, veel voorbeelden kun je aanhalen
over veranderingen in je woonplaats, de verenigingen, de bank, de
winkels, communicatie, etc.
De
ene verandering is goed maar ook vele veranderingen zijn een flop
hier zou toch een betere communicatie moeten plaatsvinden tussen
beleidsmakers en de bevolking, op kleine of zelfs grote schaal zou
dit heel goed kunnen via onze computer.
De
middenstand zomede de verenigingen in de dorpen en ook grotere
plaatsen verdwijnt, mede natuurlijk door het internet. Enig structuur
of beleid zie of hoor ik nergens. De drones met pakjes vliegen je
straks om de oren.
We
hebben gefaald in de opvoeding en opleiding van onze jeugd, we hebben
teveel toegelaten. De handhavers hebben gefaald in alle opzichten,
zelfs zo erg dat ze nu zelf een pak slaag krijgen en dan klagen over
de werkdruk, idem dito de schoolmeesters. Laat de leerling maar weer
opstaan als de meester binnenkomt en het tikje op de hand zal zeker
geen kwaad kunnen, maar het is denk ik al te laat...
Het
respect is helemaal verdwenen dat zie je in elke vereniging. Ik hoor
de opstandeling zeggen, moet dat dan... ja... Ik denk dat het moet
want zoals het nu is doet me denken aan een puinhoop. Ik denk ook dat alles
al te laat is...deze verandering krijgt niemand er meer door, het
loopt vast in alle disciplines zoals milieu, gemeenschapszin etc. De
mens loopt straks in grote getale elke dag te protesteren op het
Malieveld dan is er opeens wel saamhorigheid...maar waar ze over
protesteren zal menig op het malieveld ontgaan zijn.
Het
is niet te laat als de schoolmeester (met
universitaire opleiding) de kinderen van jongs af aan
goed opleid desnoods in de overgang met beveiliging. Je zou zeggen en
willen dat het thuis al moet beginnen maar de ouders zie ik, als ik
om me heen kijk, niet capabel, geen tijd, te druk met allerlei andere
zaken. en bovendien dit niet van thuis hebben meegekregen.
De 2 jarige kostschool als ze 18 jaar zijn moet zeker gebeuren
al is het al om discipline weer bij te brengen. Het moet natuurlijk ook geen China worden er moet toch een tussenweg zijn...toch?
Maar
Ik denk:
Men
drinkt een glas, men doet een plas en doet zoals het altijd was...
Groetjes
Tammo oet Wolndörp
donderdag 21 november 2019
woensdag 23 oktober 2019
zondag 21 juli 2019
De elite
De
elite
De
tv uitzending d.d. 14-07-19 van Clairy Polak over de elite en het
volk.
Ik
werd geïnspireerd door de uitzending alsmede rees bij mij de vraag
wie behoort nu eigenlijk in mijn omgeving tot de elite.
Mensen
die vroeger (in het Groninger land) thuis
Hollands spraken behoorden tot de elite en vergeet niet de piano, het
liefst voor het raam met op de lessenaar bladmuziek die zwart zag van
de muzieknoten. Er is zeker wel iets veranderd, bijna iedereen in het
Groninger land, zeker de kinderen, spreekt nu Hollands dat heeft even
terzijde de regering wel klaar gekregen, de Groninger kop is zo
langzamerhand wel gekeerd.
Elite
is volgens het boekje een kleine groep met in de maatschappij
buitengewone kwalificaties of privileges, waardoor hij of zij in een
bepaald vlak een hoge positie inneemt,hier kun je natuurlijk alle
kanten mee op.
Als
een mens een zekere status heeft, geld, dure auto, groot huis, golf
speelt plus nog eens brood en spelen organiseert voor de burger dan
kun je spreken van 'de elite.' Hij of zij met een dosis charisma staat boven het volk.
Ik
las dat 13% van de hoger opgeleiden zichzelf tot de elite beschouwd.
Je kunt jezelf dus ook tot 'de elite' beschouwen, snobisme ligt op de
loer. Deze mensen imiteren dan het gedrag van de elite door bv merkkleding
te dragen, proberen zich toegang te verlenen tot de echte
elite. Hier ligt dan het nouveau rich op de loer, mensen die in korte
tijd geld hebben vergaard en in de volksmond van niets tot iets wordt
genoemd. Ze praten over het nieuwe geld, ik had er nog nooit van
gehoord.
Ik
ben op leeftijd alsmede natuurlijk ouderwets beschouw dan toch 'de
elite' als een manspersoon die in een kasteel woont, dure
auto,butler,kamermeisjes,windhonden en paarden heeft. Hij speelt golf
gaat naar paardenrennen met een uitgedoste vrouw aan zijn zijde.
Natuurlijk heeft de man een handstok in zijn hand, colbert en
pofbroek aan, echt Engels uitgedost een gentleman en spreekt
geaffecteerd Nederlands. Hij zorgt voor voldoende nageslacht minsten
zeven kinderen, want de aristocratie moet voort leven.
De
adel behoort mijn inziens toch wel tot 'de elite.' Ze kunnen er zelf
niets aan doen ze werden als elite geboren. Hoe zou het dan eens zijn
begonnen vraag ik me af, hoe wordt je de grondlegger van het elite zijn.
Ik
duik de geschiedenis weer eens in, de middeleeuwen, de kasteelheren.
Ze vergaarden rijkdom door te roven, intimideren en belastingen te
heffen, bouwden kastelen en alles wat er bij hoorde.
Nu
kom ik tot meer inzicht, de 13% hoger opgeleiden die zich tot de
elite rekent hebben klaarblijkelijk de geschiedenis ook bestudeert,
anders waren ze niet hoog opgeleid alsmede begint het na-apen om tot
'de elite' te horen en zomede begint ook het roven...de mensen af te
zetten waar het maar mogelijk is, de elite, de nouveau rich van deze
tijd.
Zij
staan nog aan het begin, net als de oude kasteelheren de grondleggers
van hun eigen dynastie. Echter ze zorgen meestal niet voor voldoende
nageslacht, minstens zeven kinderen, maar dat is niet meer van deze
tijd, de emancipatie komt om de hoek kijken.
Elite
moet je dus doorgeven en hoort bij je manlijkheid, de heerser die
niet om zich heen kijkt maar vooruit kijkt.
De
politici die zijn afgetreden gaan regelrecht op hun doel af en komen
in de meest fortuinlijke banen terecht en hebben dan maar één doel
naar boven kijken en netwerken op de party's van de elite. Sammy
kijkt naar boven zong Ramses Shaffy, die waarschijnlijk ook niemand
meer kent.
Volgens
mij...
Elite
bestaat niet en wie zich tot de elite rekent zal door het rover en
afzetten van hun klanten, zich zelf tot schijn elite hebben gemaakt.
De
lager opgeleiden zal door het woord 'de elite' in de mond te nemen de
elite tot hun stand verheven. Het woord ligt ook vaker in de mond van
de lager opgeleiden dan bij de hoger opgeleiden.
De
etiquette of het decorum is volgens het boekje een geheel van cultuur-gebonden
beleefdheidsregels en de omgangsvormen.
De
kern van de etiquette is: rekening houden met de gevoelens van
anderen en met de gebruiken in een samenleving, in alle situaties
waarin mensen met elkaar omgaan. Als dit wordt toegepast door de
zelfgemaakte elite dan praten we weer verder.
Groetjes,
John hoekman
maandag 24 juni 2019
De òle Klapscheten en de pillen...
De
òle Klapscheten en de pillen
Het
ontstoan...
Je
brengt femilie nait gaauw bie t pad, mor ik kin het nait langer
kroppen. Bie ons femilie haiten ze apmoal Tammo.
Je
waiten nait wèl welke Tammo is,
doarom hebt ze apmoal
n
oetragen kregen zo as Òl Tammo,
Leutje Tammo, Tammo Raiger en goa zo mor deur.
Je
denkt aal kloar mor dat vaalt tegen as leutje Tammo een Tammootje
krigt din is
dij weer leutje Tammo, zien
nijbakken voar dij Leutje Tammo was wordt din òl Tammo benevens dij
zien voar dij de òle òl Tammo was wordt din een òl Klap-scheet. Zo
bin je in een mum van tied zulm een òl Klapscheet.
De
deursnee Klapscheet
mag
zuch nargens meer mit bemuien, vitamine D wordt hom in sloek drukt as
ook mout hai opains meer bewegen.
Hai wordt mit open aarms deur de
medische wereld ontvangen, eerst mor even een bloudonderzuik onder
mom je kinnen het nait waiten. Ik haar in mien haile leven nog nooit een
bloud-onderzuik had. Je komt mit zoaken en mìnsen in aanroaken woar
je het bestoan nait ains van oafwozzen.
Een
urinaal is n pispot, dij krieg je as je mit mieg zitten en èlke
klapscheet zit doar mit zeggen ze, zo bint er nog veul meer van dij
kwoalen en oetdrukkens. Assistentes mit witte jassen klampen joe aan,
dat binnen vraauwlu dij om dokter tou draaien en as ze joe n haand
geven din vlaigen ze direct noar wasbak om barrel te ontsmetten.
(Miegen
is plassen en plassen komt een Grunneger zwoar tou sloek oet)
Joaren
leden...
Teutje
mien vraauwmìns, is n joar of wat older as ik, dat is mie toun
mishottjet. Zai ging verschaiden joar leden noar òl Kwak, veur wat
onbenullegs. Òl kwak is mit pensioun goan,
(vrouger
wer de dörpsdokter òl Kwak nuimt het woord komt van kwakzaalven)
n goud mìns, zai kwakzaalfde wat bie mekoar. Het luip ter oaf en
aan van de klapscheten. Teutje kwam thoes mit n rommel pillen, doar
wer je allint al nait goud van, tegen hoge blouddruk. Tjoam mien
kameroad heurde ik in gedachten al zeggen bie zo'n kerel mout je wel
hoge blouddruk kriegen, mor Tjoam is ook n oetgesproken naarpot dat
terziede.
Je waiten wel zo'n 'sjeu de boel' kerel...sjeu de boel is
knikkern veur en mit òl Klapscheten. Ik haar dus nou Teutje
Toaveloakster s'mörgens bie toavel aan de pillen en ze mout ook nog
ogen druppeln ze zugt wat woazeg, ik vin dat nait zo aarg denn ze zag
altied veul te veul.
n
Haalf joar loater...
t
Vaalt joe zulm nait zo gauw op mor noabers vraauwmìns von dat Teutje
troag wer, t lopen ging zo troag en ze dee sloapen n
gat in dag. Ik docht de olderdom dut wel hail gauw zien intrede, t
zal der wel bie heuren hou aans. As Teutje aan
t
fietsen was ging dat zo troag dat je heur mit angst en beven
achternoa keken om te kieken wanneer ze van fietse oafdonderde. Ze
wer zo sloom dat ik wel ais dochtte ze komt nog in Noazereth terecht.
(Noazereth zeden
ze vrouger tegen Woagenbörgen doar ston t gekkenhoes)
Tien
joar loater...
n
Wonder...We kregen een echte papieren braif in bus in het joar
des heren 2019. Ik huil noaber der bie, toun hai dij braif zag vuil
hom bèk oet hoaken, troanen biggelden over waang n stukje vrouger
overkwam hom. Het ging over 'gezond oud worden' weer ain of aander
flauwekul vanzulm, mainstied willen ze de òle Klapscheten koal
plukken, as t gain energie overstappen is din is t wel de zörgkosten
mitsgoaders nog dat haile rijtje postcode, bankgiro, stoatslötten
benevens over kraslötten nog nait te proaten. Het gèld mout toch
argens wegkommen en de klapscheten hebben het ja...
De
vraauwen van 'gezond oud worden.'
Op
zekere dag stonden der twij vraauwmìnsen op stoep. Ik docht Jehova
mor het bleken de vraauwmìnsen van “gezond oud worden” te wezen.
De overainkomst mit Jehova was nait zo roar ze haren het bekende
koffertje as ook bleven ze drei uur plakken. Teutje keek mie, noadat
ze deur oet waren, sproakeloos aan en dat wil wat zeggen. Ik gaf heur
dezulfde blik terug, dat oog kontakt hebben we in joaren nait had. We
vuilden ons in ain bats 50 joar older en meer as ooit verbonden tot n
kander, zo van...ik bin bie die...
Deurmatten
mozzen verdwienen as ook drempeltjes...aans konden wie stroekeln.
Teutje mos overdag op pinpas zitten en Robbie ons hond op batterijen
oet China, mos de pincode onthollen. Vitamine D vloog ons om oren, n
deuske woar Teutje heur pillen in kon doun wer ons aanproat, verder
nog over n piltje-snieder. Je waiten wel doar zit in èlk piltje n
gleufke dij mout precies zo zitten dat dat sniedertje precies doar en
nait aans dat piltje deurmidden snìt...n oetvinnen è...doar was n
Grunneger nooit op kommen. n Grunneger kreeg zo'n piltje ook nait in
twijen, doar heb je wel een piltjesnieder hail oet China veur neudeg.
De
piltjes-snieder...
Robbie
ons hond op batterijen oet China zee “woef” toun hai dat
piltje-snieder zag en as Robbie woef zegt din mout ik aandacht geven.
Robbie en t piltje-sniedertje kommen baiden oet China en Robbie wait
woar Oabraham doar de mosterd weghoald. Robbie is priesbewust en
vertelde mie dat het sniedertje om en bie €0,64 cìnt kost vrij aan
hoes. Je huft het om t gèld dus nait te lotten, dit soort plèstiek
gemak heurd vanzulm bie dizze tied, t is veur mìnsen van groen links
n
dodelijk woapen.
Op
t mattje kommen...
Aal
mit aal t zat mie nait lekker, k heb alles ais op papier schreven en
mien ongenougen via Robbie openboar moakt.
n
Weke loater wer ik nuigt bie ons nije dokter, ze wol mie der over
verstoan, den ze haar mien stukje lezen wat ging over de vraauwmìnsen
van 'gezond oud worden.'
Het
zat heur net as ik nait lekker, mien bodschop was dus over kommen. Ik
mout tougeven dat te humoristische toal wel ais verkeerd kin vaalen,
mor baide vraauwlu van “gezond oud worden” haren mie in drei uur
tied de kop zo gek mokt dat ik mos, deur der over te schrieven, mien
kopschraaberij kloar in grip hollen. t Zit mie nog nait lekker mor
om nou slachtofferhulp in te schoakelen gaait mie ook wel weer te
vèr.
Wie
kwammen tot een overainkomst, dat hait tegenswoordeg een 'deal.' Ik
heb het stukje oetveegt, zai hèt wederom de papieren, dij de
vraauwmìnsen van 'gezond oud worden' invult haren, weg doan. Ik heb
t wichtje in de leer mien spiet betuugd over hou ik heur ten toon
haar steld in mien schrieven...aal kloar...mor mien òl mìns zee
altied as je de bale koatsen kin je hom ook terug verwachten.
De
Piltjes...
Ik
haar ondertussen aal piltjes van Teutje thoes op toavel lègt, heb
mie es goud in verdaipt veuraal de bie-sloeters dat binnen dij
papierkes dij onderaan in t piltjes-deuske zitten, woar je n
verrekieker bie mouten hebben om het te ontsievern.
Robbie
ons hond op batterijen oet China ging noast mie zitten. Robbie hèt
ons schoonzeun mitnommen oet China, ons schoonzeun dat is n
Chinees...Ping...hai hait net as ons deurbèl...Ping...Hai vertèlde
dat aal piltjes ook oet China kommen, kin ik mie wel wat bie
veurstellen.
De
biesloeter...
Ik
aan t lezen, kin joe aanroaden, as je lezen kinnen mouk ter gebruuk
van. Ik kin joe vertèllen dij piltjes-moakers verzinnen t ain en t
aander. Touvalleg zaten Teutje en ik op zulfde oavend noar televisie
te kieken, n oetzenden over piltjes tegen hoge blouddruk, cholesterol
en aal zuks soorten, bèk vuil ons oet hoaken.
Het
kwam der op neer dat as je as n kniene vreten din heb je apmoal gain
piltjes neudeg, nou das touvalleg Teutje in ik vreten oet zuneghaid
as n kniene dus wat dat betreft gain zörgen. Robbie ons hond op
batterijen oet China zat ter ook bie en ik zee tegen Robbie “alles
goud onthollen” deze informoatie konnen we nog wel ais neudeg
hebben.
(vreten
komt van vret = lekker hapje, vroeger de warme maaltijd)
(de oetzenden was van mevr Hertsenberg radar extra Avro/tros over choleterol))
(de oetzenden was van mevr Hertsenberg radar extra Avro/tros over choleterol))
Onze
nije dokter...
Aal
mìnsen in wachtkoamer nuimen heur dokter en wie wilt nait
achterblieven. Wie hebt gain modern telefoontje, doarveur hebt wie
Robbie ons hond op batterijen oet China van ons schoonzeun.
Schoonzeun zee: “ Robbie zijn luiszorg voor U.” Ik denk zo dat
èlk in de toukomst zo'n ding in hoes hèt. Robbie ons hond op
batterijen oet China het altied tied veur ons, willen we wat waiten
din wait hai dat ook, dat vaalt nog wel ais te bezain bie dij
vraauwlu van thoeszörg dij hebt het ja zo drok mit heur formulieren
dat ze mevr Jansen zeggen tegen mevr de Vries.
Wie
noar Dokter tou...
Mien
bevinnes over de biesloeters haar ik wederom op papier zèt en aan t
twichtje in de leer geven om vervolgens zien weg te vinden noar de
nije dokter.
Prompt
kreeg ik weer n telefoontje en we werren weer nuigt om een gesprek te
voeren over de biewaarkens van de pillen
van
Teutje. We hebt n uur aan proat wèst, dij vraauw dij achter ons aan
was keek mie mit poar ogen aan as de duvel in de mörgenrood, dat we
hebt gauw de bainen onder aarms nommen zunder om te kieken.
Ons
gesprek...
Ik
kin doar nait teveul op in goan denn we hebt nèt as dokter een
gehaimholdingplicht. Ik zal der steepkes tussen zetten aans kom je
der nait oet 'gehaim-holding-plicht.'
Ik
kin joe dit wel zeggen Teutje is aan t mindern mit de pillen
en
fietst mie nou al veurbie. Ze schèld weer s mörgens en de
stofzoeger scheurt as n Harley Davison deur thoes hìn.
Dit
haar vanzulm 10 joar eerder mouten gebeuren, ze haar dij rommel
pillen tegen hoge blouddruk nooit mouten hebben.
Let op!...Je
mouten vanzulm nait zo mor piltjes wegdoun, dat mout je even mit joen
dokter beproaten dennn de dood is n gloepert hai knipt joe mor zo in
de poepet en as je straks dood binnen as Pierke Pierlala din wil ik
dat nait op mien gewaiten hebben.
Teutje
leeft straks (hopelijk) apmoal zunder dij pillen en we hopen nog “gezond oud te
worden.” Dij vraauwlu hebt din toch wat in gang zet, mor ik wil ze
nait weer bie deure hebben.
Grouten
Tammo
P.S.
Ze
zeggen as je Klapscheet bint din heb je joen actieve leven achter rug
en kin je oetrusten, genieten van de òle dag...nou ik kin t joe t
vertellen...
zondag 12 mei 2019
Òl Klapscheten treffen nr 3
Tammo Klapscheet
oet Wolndörp
Op
òle Klapscheten treffen hebben we t veul over
t verleden, over ons biezundere femilie. In
ons femilie binnen veul swabberoars, speulen ook apmoal flòit. Òlheer zee altied fliereflòiters, ons femilie gaait flòitend deur de wereld zollen we
mor zèggen.
Jodel
Tammo aine van Òl Tammo Raiger oet
t
Raiderlaand was n oetoarder. Hai hèt ombie 1700 de bainen onder
aarms nommen en dat noar Tirool. Hai dee dat lopens, onderweegs tied
veur t'oefen mit jodeln, t kwam zo roar töt sloek oet.
n Aalbert in
sloek, t zit in femilie, ze hebt apmoal last van sloek. Òl kwak haar
zègt deurspuilen veul deurspuilen. Der
gingen din ook litertjes doar de kroage regelrecht in moage.
Leutje
Jodel wol'n flòide hebben, wol der ook tussen kommen, mor der waren
gain winkels in dij tied.
De eerste winkel was van Anton Sinkel, in 1785, din mos leutje Jodel 85 joar wachten op n flòite.
Je mozzen noar aine dij flòiten muik en hai kreeg toun n Chalumeau n soort flòite van òl Christofores Denner oet Neurnbaarg, dij muik flòiten. k Zal t even lotten heuren...
Je mozzen noar aine dij flòiten muik en hai kreeg toun n Chalumeau n soort flòite van òl Christofores Denner oet Neurnbaarg, dij muik flòiten. k Zal t even lotten heuren...
Òl
Christofores Denner haar twij zeuns, zat gain stevegaid in jongs, ze
haren nait alle latten in t hekje zollen we mor zèggen.
Ze
pruiten in roemte, toun ze der wat veur kregen begonnen ze ook nog
oet heur nek te lullen. Je kint
n'aitske vergelieken mit onze
regeern.
Johan
de oldste haar n goatje teveul in n flòite boord, òl
Christofores zat mit handen in t hoar. Jodel Tammo ston der bie
“moust ter n klepke op zetten òl.”
De
flòide kreeg n klepke, en opains kwam der n hail aander geluud oet. Pastoor mos der overtou “wat een klari geluid,” zee der “zo is t mor nèt”
zee Jodel en zo wer dat “Klari-nèt.” n
Klarinet haar n kloar geluud dat was kloar. Aander zeun zat in
biebel te lezen, even dik doan veur pastoor, zegt pastoor “holst
biebel op kop jong,” zegt jong ”dat komt dat ik links bin
pastoor.”
Aal
fistuloariussen(fluitspeulers)kwammen
toun bie òl Christofores, wollen aal n klepke op heur toeter en doar
n klepke en doar n klepke en zo ontston tussen 1700 en 1800 de
klarinet in aal zien volmoakthaid.
Mozart,
heb je Mozart wel kint, Anderson Mozart een Deense komponist, oet Denemarken. Hèt direct n
swiet meziekje schreven veur klarinet. Anderson betaikent zeun van
n'aander, das ook kloar.
Grouten
Tammo Klapscheet oet Wolndörp
Tammo Klapscheet oet Wolndörp
zondag 5 mei 2019
Klapscheten-vergoadern over Kniepstuver
Òle Klapscheten vergoadern dail 3
n Klapscheet is n mìns dij omreden de leeftied oafschreven is, maggen zuch nargens mit bemuien, mout altied meer bewegen, zo ook vitamine D en pispillen bruken. We hebt ain keer in t joar n vegoadern om de zoaken,van onze veurolders te beproaten. Tiedens aine van de veule vergoaderns van òl Klapscheten wer het volgende besproken.
In
Oterdum woonde heer van Kniephoezen. Ze haren door n stainen hoes en
waren stainriek. Ze zaten aan haals tou in t gèld. Ze waren zo
zuneg, ze kochten nije hozen en stòppen òllen der mit en zo ontston
het gezegde ”Kniepstuver.”
Kniephoezen
zien knecht Koale Geert waarkte zuch krom en verdainde hoast niks,
Geert kon Kniepstuver wel schaiten.
Koale Geert kwam n keer thoes mit n mooie pastelainen voars. Hou
komst doe aan dij voars vruig zien vraauw..."Oh...dij heb,k van
Kniephoezen." "Man man, hou kwam dat zo, dij is ja aans zo
griendereg."..."Joa"…hai was nait thoes."
Dij nog veul slimmer was, dat was Egge Ad’ngoa. Hai vluchtte oet t Raiderlaand en ging ombie 1370 in Wedde wonen. n Haile roare kerel, hai ging mor zo s’nachts op strooptocht viel hoezen binnen en roofde alles wat lös en vast zat. Toun domie der wat van zee, het hai domie vastbonden achter n peerd en zo is domie om t leven kommen. Ad'ngoa wer ombie 1400 vermoord deur t volk.
Door
woont Kniep-Kniep-Kniepstuver
Hai zit boven op zien gèld
Door woont Kniep-Kniep-Kniepstuver
Der wordt in t dörp over lèlt.
Door woont Kniep-Kniep-Kniepstuver
Goa nait aan t waark bie hom
Denn bie Kniep-Kniep-Kniepstuver
Krieg je gain gèld en je waarken joe krom.
Hai zit boven op zien gèld
Door woont Kniep-Kniep-Kniepstuver
Der wordt in t dörp over lèlt.
Door woont Kniep-Kniep-Kniepstuver
Goa nait aan t waark bie hom
Denn bie Kniep-Kniep-Kniepstuver
Krieg je gain gèld en je waarken joe krom.
Dij
òlle grienlap, boas van t boeren-bedrief
hail wat knechten en in koamer een mooi wief.
De knechten zaten tot navvel tou in t sliek
hai ston der bie en t was hom nègeliek.
hail wat knechten en in koamer een mooi wief.
De knechten zaten tot navvel tou in t sliek
hai ston der bie en t was hom nègeliek.
De
knechten gingen toun protesteren
ze zollen grienlap ais wat leren.
Ze gingen gezoamelek nor t plain
en ruipen:"Wie moaken dij grienlap klain."
ze zollen grienlap ais wat leren.
Ze gingen gezoamelek nor t plain
en ruipen:"Wie moaken dij grienlap klain."
Dij
òlle Grienlap mos toun wat verzinnen
n trekker te duur mor n eulifant mos kinnen.
De knechten keken zuch ogen oet kop
hou kon dat!.. n eulifant mit grienlap ter op.
n trekker te duur mor n eulifant mos kinnen.
De knechten keken zuch ogen oet kop
hou kon dat!.. n eulifant mit grienlap ter op.
Het
duurde mor even kreeg hai zunnesteek
De eulifant mankairde niks mor grienlap bezweek.
Door lag hai din mit aal zien gèld
der wordt in t dörp nog altied over lelt.
De eulifant mankairde niks mor grienlap bezweek.
Door lag hai din mit aal zien gèld
der wordt in t dörp nog altied over lelt.
Tammo Klapscheet (mai 2019)
zaterdag 27 april 2019
Klapscheten vergoadern 2
Tammo Klapscheet dail 2
Op
ons klapscheten treffen van veureg joar gingen we terug in het joar
des Heren 1250. Ons òl stamvoar was Tammo Duut, haar vattien
körtbainen in n plaggenhut.
Dij
Duut hèt wat in de Puut zeden mìnsen, zo wer zien oetragen Tammo
Pude. Òl klapscheet woonde der bie in, ze
haar aine om thoes tou lopen 'oader-verkaalken.'
Sege
wer tuurt aan n toavelpoot, as sege rappelderij haar hemmelde
Pude t aan en smeet t op vuur zo slicht ging dat en din ging òl
klapscheet tekeer “k zal die proam op neus drukken.” “k zal die
botter aan t gat smeren.” t Was n jeuden-kleune hoeshollen.
Moeke
braaien en proaten,voar sloatjen...kroeke mit op bère...
n
schepke levertroan...Ze zaten bie
tieden mit 14 man in koamer, stuurde toaveloakster aine deroet mozzen
dij aandern roaden wel der nait was.
Keet
is deur n störmvloud ook n keer wegspuild. Körtbainen zwommen as
poggers, òl Pude dreef op veurdeur en toaveloakster op achterdeur,
onderschaid mout ter wezen zee Pude. Hai bölkte “kis t redden.”
“Joawel è” bölkte ze “as der mor gainend bie deure komt.”
Bakemmer
ston in houke van koamer as der s nachts ain n
deurgang kreeg, ze deden moarse nait oafvegen, papier beston ja nait, t was gewoon stief dichtkniepen, n soort knipoog mor din van achtern.
Ombie 1960 dee ons femilie moars oafvegen mit krantepapier, toun haar
t nijsblad nog nut. Mìnsen worren nou eelsk, ze doun t nou mit
n vochtig doekje. Wie doun t thoes nog altied mit n schurreldouk, kin
je aal weer bruken.
Ze
waren thoes mit vattien körtbainen
Ze
waren thoes mit vattien körtbainen,
je kint wel noagoan ze haren t nait dik.
je kint wel noagoan ze haren t nait dik.
Zeuven
groten...zeuven klainen
en
op n poar noa nait goud snik.
In t dörp haren ze heur niks in de reken,
zaten altied in
kroug n bokje smoren.
Ze haren koppen
vol mit streken
kerkvolk haar t
over t verstand verloren.
Domie kwam der
stief overtou
vattien
vlindekoppen zegde , kin toch nait
voar doe moust
der wat aan doun
aal t kèrkvolk
sjantert over t fatsoun.
Voar docht noa,
duur was gòie road
kaauwde hister
op zien sloatje
en nam de doad
bie t woord
jongs kregen in
de kop n leutje goatje.
Ze kregen meer
roemte in t verstand,
het sprak zuch
om, t sluig in as n bom
mìnsen kwammen
van t haile land
wollen ook meer
roemte in t verstand.
t Was òl Pude
nègeliek, hai wer ja riek.
Ze gingen
verhoezen mit aal heur loezen
noar stainen
hoezen, ze muiken aal t gèld op.
t Kèrkvolk
schudde, dij lu hebben n goatje in de kop
Pude haar toun n
plan, gaf kèrk wat gèld
t zal mie nij
doun zee der wat ter din wordt lèld.
Ze bogen en
kniknde, haren t over bekeren
t kin verkeren
zee voar mor ik zal joe wat leren.
Hai begon zulm
te preken, over rang en stand
over riek en
aarm, streken van laiders van ons laand.
Voar wer n groot
man, gaf aan aarm en manken gèld
t kerkvolk was
stil, der wer nait meer over heur lèlt
Grouten
Tammo Klapscheet
maandag 22 april 2019
De Klapscheten
Tammo Klapscheet
Ik
mout meer bewegen van dokter, vandoar dat ik wummel,
kin
k zittend doun. Ik zit altied te wummeln veur t roam, kin k oetkieken
en wummeln. Mìnsen dij langs kommen begunt ook al
te wummeln, t haile dörp wummelt al.
Ik
bin Tammo Klapscheet…Ik kom mit
olwiefkenijs...
k
Wolt hebben over mien femilie, normoal breng je femilie nait bie t
pad, mor kin t nait langer kroppen. n Apaate femilie, apmoal
oetoaders, ze haiten apmoal Tammo. Het stikt van de Tammo's bie ons.
Je waiten nait meer welke Tammo wèl is, doarom
hèt èlk n oetragen.
Òl
Tammo, Leutje Tammo,Tammo Raiger, Tammo Sloek,Tammo Eukel, Schele
Tammo, Tammo Neus, Rooie Tammo, Zwaarte Tammo. Schele Tammo is zo
scheel dij huft nait omkieken en zwaarte Tammo mag je nait meer
zeggen, das nou gekleurde Tammo.
t
Is nait zo slicht as je denken denn as leutje Tammo jongen krigt din
is dij weer leutje Tammo
en zien voar dij Leutje Tammo was wordt din òl Tammo en dij zien
voar dij aingelijk òl Tammo was wordt òl Klapscheet.
We
hebt deur de vergriezing n hail zootje klapscheten in femilie...n
klapscheet is n mìns dij oafschreven is, geroanium-kwekers, maggen
zuch nargens mit bemuien, mout altied wummeln, vitamine D en
plaspillen bruken veur t miegen.
Tegen
òl Klapscheten mag je nooit vroagen “hou is't” din bin je
veur etenstied nait thoes.
We
hebt ain keer in t joar n treffen van òl Klapscheten. We
begunt eerst mit wummeln en kieken we n tikkel terug, wat we aal
mitmoakt hebben doan.
Bint hail veul maal geboren, mit n kaizersnee,
dat komt we hebt veul dikkoppen in femilie.
Wie
as òl klapscheten hebt t had over t mouten in de wereld...wie
filisoferen...zo hait dat. Je mout aal wat in joen leven. Je mout
noar schoul je mout Hollands leren. Miegen wordt mijgen, boeskool
wordt buiskool, buisdouk wordt buusdoek, dat mout je aal oet kop
leren...en...wat mout je der mit.
Toun
kreeg je n tied mit dij vraauwmìnsen. Ik
mos zörgen dat ik aan kaant kwam...k heb nog vroagt wèlke
kaant mor Voar zee dat ik dat nait begreep “doe moust
der tussen kommen.” Je komt ter mor zo nait tussen,
oetaindelijk bin ik deur de flòit der tussenkommen.
Bie
ons in femilie speulen ze apmoal flòit, fliereflòiters. Zègt
Teutje, ik kon heur nog mor net, ik krieg n kind. Ik
zeg “Hou kin t, hou hest dat kloar kregen.”
Zègt
heur moetje, doe moust
traauwen mit heur. Ik
zeg “woarom, zai krigt ja n kind." Je
mouten dit en je mouten dat...nou over dat
soort zoaken proaten wie op ons klapscheten treffen...
Volgende keer weer verder
Tammo Klapscheet
Abonneren op:
Posts (Atom)