maandag 25 november 2019

De teloorgang van onze dorpskapel in Noord/Oost Groningen.








De muziekvereniging


Reiderland/Oldambt Noord Oost Groningen.
Ik kreeg een berichtje onder ogen dat de kapel uit Nw Schans is opgedoekt d.d. 22 nov.2019. Het deed me wat...het zette me aan het schrijven alsook ik dook even weer in de 'vergangenheid.'
Veel dorpskapellen zijn al voorgegaan alsook de laatsten zijn binnenkort aan de beurt. Ik ben vanaf begin 1960 nauw betrokken geweest bij het proces van de culturele teloorgang in Noord Oost Groningen.

In 1955 toen ik als 10 jarige bij een dorpskapel kwam waren de muzikanten gekleed in strakke uniformen. Op straat werd gemarcheerd in rijen van vier alsmede bevelen werden getrouw opgevolgd. Voorwaarts mars en op de plaats rust waren de vertrouwde kreten. De dirigent werd directeur genoemd en de muziek had je in je portefeuille, dat was dus je tas.

Menig getalenteerde muzikant uit de dorpskapel ging vroeger verder studeren in de muziek. Vele schoolmeesters, zeker niet onbelangrijk, bliezen op een toeter in de muziekkapel. Menig dansorkestje bestond uit meerdere leden van de muziek-vereniging. Al met al de dorpskapel was een kweekvijver van talent en nieuw aankomend talent.


Ik werd in de jaren 70 van de vorige eeuw dirigent van menig dorpskapel hier in Noord/Oost Groningen, kon zodoende meemaken dat de klassieke uniform verdween en de muziek populairder werd...er verschenen ook steeds meer dames in de kapel. De Kalief van Bagdad was verleden tijd en de populaire deuntjes namen de Kalief zijn plaats in, met de tijd meegaan was het motto. De concoursen waren ook verleden tijd geworden, de prijzenkast bleef leeg, daarmee ook het muzikaal niveau van de kapellen.

In de jaren zestig had niet iedereen nog een auto alsook je ging niet zomaar even lid worden van een andere vereniging. Dit ging veranderen meer mobiliteit zorgde er voor dat de muzikant gemakkelijk naar een andere kapel kon gaan waar hij of zij dacht dat het daar beter was.
Je kreeg meer doorstroming of liever gezegd leegloop. Je moest je best doen om de goede muzikant te behouden.

Ikzelf heb me daar ook schuldig aan gemaakt door in de 70e jaren een bigband op te richten. Hier moest je al vaststellen dat de muziek-kapel aan het veranderen was. Het marcheren bij de straat had voor velen zijn tijd gehad en de uniformen waren voor velen niet meer van de tijd. Het muzikaal niveau onderling werd ook te groot, de lat was bij de opleiding al naar beneden afgesteld.

De muziekscholen hield ook vast aan de klassieke muziekles. Berdien Stenberg blies fluit alsmede vaak op de TV vervolgens werden de meisjes geïnspireerd melden zich in grote getale aan om ook fluit te leren bespelen, maar het ging als een nachtkaars uit, waarom eigenlijk? De lessen sloten niet aan bij het voorstellingsvermogen van de leerling denk ik, het scheen toch moeilijker te zijn dan ze dachten.

Nu zijn alle voorbeelden achterhaald, men kijkt filmpjes op de handy en waar moet je nog van onder de indruk geraken of liever gezegd waar krijg je nog de inspiratie van om aan een instrument te beginnen.
De dansorkest-muzikant moest plaats maken voor de DJ die de ene na de andere deuntje er door ramt, met de handjes in de lucht en maar zwaaien.
Voor iets moeite doen werd voor velen teveel...waarom zou je...alles is kant en klaar zelfs de maaltijden in de supermarkt. De mensen die de loops en trucs in de muziek voor je maken worden er goed voor betaald, het zijn de IT -ers tegenwoordig.



Ik was dirigent bij de dorpskapel in Finsterwolde, ben daar 25 jaar geweest met veel plezier. De kapel bestond bij mijn aantreden zo ongeveer uit 25 personen, naast de blazers hadden ze een drumband en majorettes dus al met al een behoorlijk aantal leden.
In de jaren 90 waren er geen majorettes meer en de drumband was ook wijlen er resteerde nog zo'n 15 leden bij de blaaskapel. In de omliggende dorpen speelde zich hetzelfde af maar samenvoegen was uit den boze, daar ieder dorp zijn eigen trots en identiteit had.

Het einde was al in zicht temeer het merendeel van de leden de 65 was gepasseerd. Ik stelde voor de jonge getrouwde dames in het dorp te benaderen, want de kans was groot dat deze groep in het dorp bleef wonen. De kinderen trekken zeker weg daar ze ook in de grotere plaatsen de scholen gaan bezoeken met daar hun vrienden en vriendinnetjes en bovendien wie wil als jong wicht tussen de oude knarren zitten met hun oude vergane grappen. Ik stelde voor de getrouwde dames een saxofoon te leren bespelen daar dit instrument één van de gemakkelijkste is te leren en binnen afzienbare tijd kwamen er dames bij.

Het liep toen een beetje mis met de communicatie tussen mij en het jong bestuur dat was heel jammer temeer ik al op weg was er een kleine bigband van te maken, dan had je tenminste overlevingskansen gehad. 
Ik had in gedachten andere instrumenten er bij te betrekken zoals een basgitaar in plaats van de blaas-bas...Wie wil er in deze tijd nog een blaas-bas of hoorn bespelen en als ze het willen zijn er mogelijkheden genoeg elders in de grotere plaatsen bij de concertbands die ook zijn ontstaan uit het samengaan van meestal meerdere kleine kapellen aldaar.

Met andere woorden betrek er de instrumenten bij die populair zijn...een mens houdt nu één keer van veranderen kijk maar om je heen...
De auto's veranderen de handy's en de winkels veranderen, om de zoveel tijd moet je schijnbaar veranderen. Ik moet hier wel benadrukken dat ikzelf verschrikkelijk beu ben van al dat veranderen en vooral in welk een tempo het gaat, maar het hoort er één keer bij. Elke verandering is daarbij nog geen verbetering en daar zou de overheid toch wel een rol in kunnen spelen. Kijk naar de plastic affaire, klarinetten (in China 4000 per maand) en zelfs plastic trompetten gaan over de toonbank.

In mijn tijd tussen 1970 en 1990 ontstonden de shantykoren. Men was het traditionele zangkoor zat, gewoon voor de vuist weg zingen,
zonder moeite blèren was 'hot' ...Het ging om het sociale gebeuren, men had niet in de gaten dat het sociale contact heel vaak uitmondde in ruzies en zo de ene na de andere shantykoor zich deed splitsen in weer een ander koor. Het amusementskoor deed zijn intrede velen waren de shanty's zat, leuker waren de smartlappen te blèren, niks tegen smartlappen natuurlijk. Het zal uitgaan als een nachtkaarsje zo ook de pop-koren...Ik neem voor de critici het gemiddelde van het aantal koren.

De muzieklessen in vredesnaam waar moet ik nu nog muziekles krijgen. Mijn buurman (Woldendorp) wou accordeon leren spelen en nota bene moet dan elke week naar de stad (Groningen) om les te krijgen. Het IVAK in Delfzijl ging ook uit als een nachtkaars er was geen geld meer. Mijn zoon kreeg vroeger trompet-les aldaar en werd vaak even alleen gelaten tijdens de les omdat de leraar een croquet ging halen bij de bakker. Hij kon er geen fluit van en deed vrolijk examen, kwam ook nog met een diploma thuis. In welk een wereld ben ik toch verzeild geraakt vroeg ik me af. Mijn kleindochter kwam laatst thuis met van school (c.q. muziekvereniging) ter kennismaking een plastic trompet waar ik, na de ventielen gangbaar te hebben gemaakt, zelf geen geluid uit kon krijgen.


De lagere scholen in Finland kregen vroeger en nu nog muziekles waar je U tegen kunt zeggen en daarbij moet ik opmerken dat zijn ook echte muzieklessen, noten-lezen etc. + muziekgeschiedenis. Ik kreeg vroeger muziekles op school dat bestond uit een plaatje draaien en onzinnige kletserij om de tijd maar vol te krijgen. De ene muziekleraar is natuurlijk niet de andere laat dat wel wezen. Ik moet erbij vermelden dat de leraar van de kleuterschool in Finland een universitaire opleiding heeft genoten en zo hoort het ook. Kinderen opvoeden klaarstomen voor onze maatschappij wordt meestal als “er even bij” afgedaan, meer passend aandacht voor elke individu zou geen kwaad kunnen, bovendien ben ik voorstander van een soort LTS (metaal, hout bewerken en schilderen) kostschool vanaf 18 jaar voor twee jaar vergelijkbaar met de discipline van een militaire dienst en voor de meisjes een 2 jarige verplichte kostschool zoals vroeger onze huishoudschool. Dit voor een ieder verplichten hoog en laag, ook de buitenlanders die zich hier willen vestigen. Tijdens deze periode geen drugs of alcohol kunnen ze lekker afkicken.


Uit mijn verhaal blijkt wel dat we zelf schuld zijn en zelf bedoel ik mee mijn generatie, de babyboomers. We zijn groot gebracht in een tijd vlak na de oorlog waar men niets had en de vereniging een uitlaatklep was. Er was geen televisie, je ging voor vermaak, tijdverdrijf of sociale contact naar de vereniging, wat het ook was je ging de deur uit.
Je leefde er naar toe, naar jouw uitje voor de één dit en de ander dat.
Wat je voorgeschoteld kreeg nam je zonder morren aan, het was in handen van de organisator of het bestuur van de vereniging. Je had geen repertoire-commissie bij de muziekvereniging of iets dergelijks.

Een leuke anekdote is dat een bekende kroegbaas, die elke week dansavonden organiseerde, tegen mij zei “ik moet geen goed orkestje hebben want anders verwen ik mijn publiek.” Alleen op topfeesten zoals Pinksteren werd een goede band aangenomen als een soort bonus voor het publiek. Zonder aandacht te schenken aan de kwaliteit van het orkest danste men vrolijk het weekend door en let wel met Quick Quick slow en in gepaste pas. Het was zelfs zo erg dat in Tolbert, in een grote dancing, de kroegbaas door de zaal liep die met strenge blik en wapenstok de boel in de gaten hield. Men had respect voor de strenge meneer. Hij kwam natuurlijk nooit in actie tenminste ik heb het nooit meegemaakt.

Je kon of moest automatisch bij de muziekkapel kennismaken met de grote klassieke nummers alsmede die te kunnen spelen moest je wel iets in huis hebben. De leden gaven elkaar les alsook met doel de leerling zo goed en snel mogelijk op te leiden om de kapel op een hoger niveau te brengen. Dit had toch zeker door professionals kunnen gebeuren, maar de overheid c.q. gemeente besturen toonden hier geen interesse.

In de zestiger jaren werd zo Langzamerhand de mens weelderiger men kreeg een auto men kreeg een betere woning men ging met jaloerse blikken naar elkaar kijken die één had wel een televisie en ander nog net niet...kortom de prioriteiten werden verlegd het gemeenschapsgevoel kreeg toen al een deuk. Belangrijk is op te merken dat men mondiger werd, men eiste meer van elkaar en zeker ook in de muziek over de dirigent zijn kwaliteiten of de schoolmeester.

Ik weet nog wel dat het verboden werd dat de schoolmeester een leerling sloeg. Slaan was wel een groot woord, als de meester je een tik met een liniaaltje op je hand gaf werd dat thuis uitgelegd alsof hij je met de zweep had afgeranseld.
Mijn zoon deed het niet zo goed op school totdat de meester hem een tik had gegeven, mij zoon kwam thuis met zijn verhaal en mededeling dat ik
de meester moest aangeven bij de politie waarop ik hem antwoordde “Ha Ha nu heb je eindelijk een goede meester” en waarachtig mijn zoon begon zijn best te doen op school. Hoe het nu is op de scholen kun je zelf wel invullen denk ik maar zo..

Conclusie

Zonder conclusie heeft dit verhaal natuurlijk geen zin. Ik schreef over de muziekkapel maar eigenlijk geldt het ook voor veel andere disciplines.
De veranderingen springt er wel uit, veel voorbeelden kun je aanhalen over veranderingen in je woonplaats, de verenigingen, de bank, de winkels, communicatie, etc.
De ene verandering is goed maar ook vele veranderingen zijn een flop hier zou toch een betere communicatie moeten plaatsvinden tussen beleidsmakers en de bevolking, op kleine of zelfs grote schaal zou dit heel goed kunnen via onze computer.

De middenstand zomede de verenigingen in de dorpen en ook grotere plaatsen verdwijnt, mede natuurlijk door het internet. Enig structuur of beleid zie of hoor ik nergens. De drones met pakjes vliegen je straks om de oren.

We hebben gefaald in de opvoeding en opleiding van onze jeugd, we hebben teveel toegelaten. De handhavers hebben gefaald in alle opzichten, zelfs zo erg dat ze nu zelf een pak slaag krijgen en dan klagen over de werkdruk, idem dito de schoolmeesters. Laat de leerling maar weer opstaan als de meester binnenkomt en het tikje op de hand zal zeker geen kwaad kunnen, maar het is denk ik al te laat...

Het respect is helemaal verdwenen dat zie je in elke vereniging. Ik hoor de opstandeling zeggen, moet dat dan... ja... Ik denk dat het moet want zoals het nu is doet me denken aan een puinhoop. Ik denk ook dat alles al te laat is...deze verandering krijgt niemand er meer door, het loopt vast in alle disciplines zoals milieu, gemeenschapszin etc. De mens loopt straks in grote getale elke dag te protesteren op het Malieveld dan is er opeens wel saamhorigheid...maar waar ze over protesteren zal menig op het malieveld ontgaan zijn.

Het is niet te laat als de schoolmeester (met universitaire opleiding) de kinderen van jongs af aan goed opleid desnoods in de overgang met beveiliging. Je zou zeggen en willen dat het thuis al moet beginnen maar de ouders zie ik, als ik om me heen kijk, niet capabel, geen tijd, te druk met allerlei andere zaken. en bovendien dit niet van thuis hebben meegekregen. 
De 2 jarige kostschool als ze 18 jaar zijn moet zeker gebeuren al is het al om discipline weer bij te brengen. Het moet natuurlijk ook geen China worden er moet toch een tussenweg zijn...toch?

Maar Ik denk:
Men drinkt een glas, men doet een plas en doet zoals het altijd was...


Groetjes
Tammo oet Wolndörp








zondag 21 juli 2019

De elite




De elite

De tv uitzending d.d. 14-07-19 van Clairy Polak over de elite en het volk.

Ik werd geïnspireerd door de uitzending alsmede rees bij mij de vraag wie behoort nu eigenlijk in mijn omgeving tot de elite.  

Mensen die vroeger (in het Groninger land) thuis Hollands spraken behoorden tot de elite en vergeet niet de piano, het liefst voor het raam met op de lessenaar bladmuziek die zwart zag van de muzieknoten. Er is zeker wel iets veranderd, bijna iedereen in het Groninger land, zeker de kinderen, spreekt nu Hollands dat heeft even terzijde de regering wel klaar gekregen, de Groninger kop is zo langzamerhand wel gekeerd.

Elite is volgens het boekje een kleine groep met in de maatschappij buitengewone kwalificaties of privileges, waardoor hij of zij in een bepaald vlak een hoge positie inneemt,hier kun je natuurlijk alle kanten mee op.

Als een mens een zekere status heeft, geld, dure auto, groot huis, golf speelt plus nog eens brood en spelen organiseert voor de burger dan kun je spreken van 'de elite.' Hij of zij met een dosis charisma staat boven het volk.  

Ik las dat 13% van de hoger opgeleiden zichzelf tot de elite beschouwd. Je kunt jezelf dus ook tot 'de elite' beschouwen, snobisme ligt op de loer. Deze mensen imiteren dan het gedrag van de elite door bv merkkleding te dragen, proberen zich toegang te verlenen tot de echte elite. Hier ligt dan het nouveau rich op de loer, mensen die in korte tijd geld hebben vergaard en in de volksmond van niets tot iets wordt genoemd. Ze praten over het nieuwe geld, ik had er nog nooit van gehoord.

Ik ben op leeftijd alsmede natuurlijk ouderwets beschouw dan toch 'de elite' als een manspersoon die in een kasteel woont, dure auto,butler,kamermeisjes,windhonden en paarden heeft. Hij speelt golf gaat naar paardenrennen met een uitgedoste vrouw aan zijn zijde. Natuurlijk heeft de man een handstok in zijn hand, colbert en pofbroek aan, echt Engels uitgedost een gentleman en spreekt geaffecteerd Nederlands. Hij zorgt voor voldoende nageslacht minsten zeven kinderen, want de aristocratie moet voort leven.

De adel behoort mijn inziens toch wel tot 'de elite.' Ze kunnen er zelf niets aan doen ze werden als elite geboren. Hoe zou het dan eens zijn begonnen vraag ik me af, hoe wordt je de grondlegger van het elite zijn.
Ik duik de geschiedenis weer eens in, de middeleeuwen, de kasteelheren. Ze vergaarden rijkdom door te roven, intimideren en belastingen te heffen, bouwden kastelen en alles wat er bij hoorde.

Nu kom ik tot meer inzicht, de 13% hoger opgeleiden die zich tot de elite rekent hebben klaarblijkelijk de geschiedenis ook bestudeert, anders waren ze niet hoog opgeleid alsmede begint het na-apen om tot 'de elite' te horen en zomede begint ook het roven...de mensen af te zetten waar het maar mogelijk is, de elite, de nouveau rich van deze tijd.


Zij staan nog aan het begin, net als de oude kasteelheren de grondleggers van hun eigen dynastie. Echter ze zorgen meestal niet voor voldoende nageslacht, minstens zeven kinderen, maar dat is niet meer van deze tijd, de emancipatie komt om de hoek kijken.

Elite moet je dus doorgeven en hoort bij je manlijkheid, de heerser die niet om zich heen kijkt maar vooruit kijkt.
De politici die zijn afgetreden gaan regelrecht op hun doel af en komen in de meest fortuinlijke banen terecht en hebben dan maar één doel naar boven kijken en netwerken op de party's van de elite. Sammy kijkt naar boven zong Ramses Shaffy, die waarschijnlijk ook niemand meer kent.

Volgens mij...
Elite bestaat niet en wie zich tot de elite rekent zal door het rover en afzetten van hun klanten, zich zelf tot schijn elite hebben gemaakt.
De lager opgeleiden zal door het woord 'de elite' in de mond te nemen de elite tot hun stand verheven. Het woord ligt ook vaker in de mond van de lager opgeleiden dan bij de hoger opgeleiden.

De etiquette of het decorum is volgens het boekje een geheel van cultuur-gebonden beleefdheidsregels en de omgangsvormen.
De kern van de etiquette is: rekening houden met de gevoelens van anderen en met de gebruiken in een samenleving, in alle situaties waarin mensen met elkaar omgaan. Als dit wordt toegepast door de zelfgemaakte elite dan praten we weer verder.


Groetjes,
John hoekman 
















maandag 24 juni 2019

De òle Klapscheten en de pillen...



De òle Klapscheten en de pillen


Het ontstoan...
Je brengt femilie nait gaauw bie t pad, mor ik kin het nait langer kroppen. Bie ons femilie haiten ze apmoal Tammo. 
Je waiten nait wèl welke Tammo is, doarom hebt ze apmoal
n oetragen kregen zo as Òl Tammo, Leutje Tammo, Tammo Raiger en goa zo mor deur.
Je denkt aal kloar mor dat vaalt tegen as leutje Tammo een Tammootje krigt din is dij weer leutje Tammo, zien nijbakken voar dij Leutje Tammo was wordt din òl Tammo benevens dij zien voar dij de òle òl Tammo was wordt din een òl Klap-scheet. Zo bin je in een mum van tied zulm een òl Klapscheet.

De deursnee Klapscheet
mag zuch nargens meer mit bemuien, vitamine D wordt hom in sloek drukt as ook mout hai opains meer bewegen. 
Hai wordt mit open aarms deur de medische wereld ontvangen, eerst mor even een bloudonderzuik onder mom je kinnen het nait waiten. Ik haar in mien haile leven nog nooit een bloud-onderzuik had. Je komt mit zoaken en mìnsen in aanroaken woar je het bestoan nait ains van oafwozzen.
Een urinaal is n pispot, dij krieg je as je mit mieg zitten en èlke klapscheet zit doar mit zeggen ze, zo bint er nog veul meer van dij kwoalen en oetdrukkens. Assistentes mit witte jassen klampen joe aan, dat binnen vraauwlu dij om dokter tou draaien en as ze joe n haand geven din vlaigen ze direct noar wasbak om barrel te ontsmetten.
(Miegen is plassen en plassen komt een Grunneger zwoar tou sloek oet)

Joaren leden...
Teutje mien vraauwmìns, is n joar of wat older as ik, dat is mie toun mishottjet. Zai ging verschaiden joar leden noar òl Kwak, veur wat onbenullegs. Òl kwak is mit pensioun goan,
(vrouger wer de dörpsdokter òl Kwak nuimt het woord komt van kwakzaalven)
n goud mìns, zai kwakzaalfde wat bie mekoar. Het luip ter oaf en aan van de klapscheten. Teutje kwam thoes mit n rommel pillen, doar wer je allint al nait goud van, tegen hoge blouddruk. Tjoam mien kameroad heurde ik in gedachten al zeggen bie zo'n kerel mout je wel hoge blouddruk kriegen, mor Tjoam is ook n oetgesproken naarpot dat terziede. 
Je waiten wel zo'n 'sjeu de boel' kerel...sjeu de boel is knikkern veur en mit òl Klapscheten. Ik haar dus nou Teutje Toaveloakster s'mörgens bie toavel aan de pillen en ze mout ook nog ogen druppeln ze zugt wat woazeg, ik vin dat nait zo aarg denn ze zag altied veul te veul.

n Haalf joar loater...
t Vaalt joe zulm nait zo gauw op mor noabers vraauwmìns von dat Teutje troag wer, t lopen ging zo troag en ze dee sloapen n gat in dag. Ik docht de olderdom dut wel hail gauw zien intrede, t zal der wel bie heuren hou aans. As Teutje aan
t fietsen was ging dat zo troag dat je heur mit angst en beven achternoa keken om te kieken wanneer ze van fietse oafdonderde. Ze wer zo sloom dat ik wel ais dochtte ze komt nog in Noazereth terecht.
(Noazereth zeden ze vrouger tegen Woagenbörgen doar ston t gekkenhoes)

Tien joar loater...
n Wonder...We kregen een echte papieren braif in bus in het joar des heren 2019. Ik huil noaber der bie, toun hai dij braif zag vuil hom bèk oet hoaken, troanen biggelden over waang n stukje vrouger overkwam hom. Het ging over 'gezond oud worden' weer ain of aander flauwekul vanzulm, mainstied willen ze de òle Klapscheten koal plukken, as t gain energie overstappen is din is t wel de zörgkosten mitsgoaders nog dat haile rijtje postcode, bankgiro, stoatslötten benevens over kraslötten nog nait te proaten. Het gèld mout toch argens wegkommen en de klapscheten hebben het ja...

De vraauwen van 'gezond oud worden.'
Op zekere dag stonden der twij vraauwmìnsen op stoep. Ik docht Jehova mor het bleken de vraauwmìnsen van “gezond oud worden” te wezen. De overainkomst mit Jehova was nait zo roar ze haren het bekende koffertje as ook bleven ze drei uur plakken. Teutje keek mie, noadat ze deur oet waren, sproakeloos aan en dat wil wat zeggen. Ik gaf heur dezulfde blik terug, dat oog kontakt hebben we in joaren nait had. We vuilden ons in ain bats 50 joar older en meer as ooit verbonden tot n kander, zo van...ik bin bie die...

Deurmatten mozzen verdwienen as ook drempeltjes...aans konden wie stroekeln. Teutje mos overdag op pinpas zitten en Robbie ons hond op batterijen oet China, mos de pincode onthollen. Vitamine D vloog ons om oren, n deuske woar Teutje heur pillen in kon doun wer ons aanproat, verder nog over n piltje-snieder. Je waiten wel doar zit in èlk piltje n gleufke dij mout precies zo zitten dat dat sniedertje precies doar en nait aans dat piltje deurmidden snìt...n oetvinnen è...doar was n Grunneger nooit op kommen. n Grunneger kreeg zo'n piltje ook nait in twijen, doar heb je wel een piltjesnieder hail oet China veur neudeg.


De piltjes-snieder...
Robbie ons hond op batterijen oet China zee “woef” toun hai dat piltje-snieder zag en as Robbie woef zegt din mout ik aandacht geven. Robbie en t piltje-sniedertje kommen baiden oet China en Robbie wait woar Oabraham doar de mosterd weghoald. Robbie is priesbewust en vertelde mie dat het sniedertje om en bie €0,64 cìnt kost vrij aan hoes. Je huft het om t gèld dus nait te lotten, dit soort plèstiek gemak heurd vanzulm bie dizze tied, t is veur mìnsen van groen links
n dodelijk woapen.


Op t mattje kommen...
Aal mit aal t zat mie nait lekker, k heb alles ais op papier schreven en mien ongenougen via Robbie openboar moakt.
n Weke loater wer ik nuigt bie ons nije dokter, ze wol mie der over verstoan, den ze haar mien stukje lezen wat ging over de vraauwmìnsen van 'gezond oud worden.'
Het zat heur net as ik nait lekker, mien bodschop was dus over kommen. Ik mout tougeven dat te humoristische toal wel ais verkeerd kin vaalen, mor baide vraauwlu van “gezond oud worden” haren mie in drei uur tied de kop zo gek mokt dat ik mos, deur der over te schrieven, mien kopschraaberij kloar in grip hollen. t Zit mie nog nait lekker mor om nou slachtofferhulp in te schoakelen gaait mie ook wel weer te vèr.
Wie kwammen tot een overainkomst, dat hait tegenswoordeg een 'deal.' Ik heb het stukje oetveegt, zai hèt wederom de papieren, dij de vraauwmìnsen van 'gezond oud worden' invult haren, weg doan. Ik heb t wichtje in de leer mien spiet betuugd over hou ik heur ten toon haar steld in mien schrieven...aal kloar...mor mien òl mìns zee altied as je de bale koatsen kin je hom ook terug verwachten.

De Piltjes...
Ik haar ondertussen aal piltjes van Teutje thoes op toavel lègt, heb mie es goud in verdaipt veuraal de bie-sloeters dat binnen dij papierkes dij onderaan in t piltjes-deuske zitten, woar je n verrekieker bie mouten hebben om het te ontsievern.
Robbie ons hond op batterijen oet China ging noast mie zitten. Robbie hèt ons schoonzeun mitnommen oet China, ons schoonzeun dat is n Chinees...Ping...hai hait net as ons deurbèl...Ping...Hai vertèlde dat aal piltjes ook oet China kommen, kin ik mie wel wat bie veurstellen.

De biesloeter...
Ik aan t lezen, kin joe aanroaden, as je lezen kinnen mouk ter gebruuk van. Ik kin joe vertèllen dij piltjes-moakers verzinnen t ain en t aander. Touvalleg zaten Teutje en ik op zulfde oavend noar televisie te kieken, n oetzenden over piltjes tegen hoge blouddruk, cholesterol en aal zuks soorten, bèk vuil ons oet hoaken.
Het kwam der op neer dat as je as n kniene vreten din heb je apmoal gain piltjes neudeg, nou das touvalleg Teutje in ik vreten oet zuneghaid as n kniene dus wat dat betreft gain zörgen. Robbie ons hond op batterijen oet China zat ter ook bie en ik zee tegen Robbie “alles goud onthollen” deze informoatie konnen we nog wel ais neudeg hebben.
(vreten komt van vret = lekker hapje, vroeger de warme maaltijd)
(de oetzenden was van mevr Hertsenberg radar extra Avro/tros over choleterol))

Onze nije dokter...
Aal mìnsen in wachtkoamer nuimen heur dokter en wie wilt nait achterblieven. Wie hebt gain modern telefoontje, doarveur hebt wie Robbie ons hond op batterijen oet China van ons schoonzeun. Schoonzeun zee: “ Robbie zijn luiszorg voor U.” Ik denk zo dat èlk in de toukomst zo'n ding in hoes hèt. Robbie ons hond op batterijen oet China het altied tied veur ons, willen we wat waiten din wait hai dat ook, dat vaalt nog wel ais te bezain bie dij vraauwlu van thoeszörg dij hebt het ja zo drok mit heur formulieren dat ze mevr Jansen zeggen tegen mevr de Vries.

Wie noar Dokter tou...
Mien bevinnes over de biesloeters haar ik wederom op papier zèt en aan t twichtje in de leer geven om vervolgens zien weg te vinden noar de nije dokter.
Prompt kreeg ik weer n telefoontje en we werren weer nuigt om een gesprek te voeren over de biewaarkens van de pillen
van Teutje. We hebt n uur aan proat wèst, dij vraauw dij achter ons aan was keek mie mit poar ogen aan as de duvel in de mörgenrood, dat we hebt gauw de bainen onder aarms nommen zunder om te kieken.

Ons gesprek...
Ik kin doar nait teveul op in goan denn we hebt nèt as dokter een gehaimholdingplicht. Ik zal der steepkes tussen zetten aans kom je der nait oet 'gehaim-holding-plicht.'
Ik kin joe dit wel zeggen Teutje is aan t mindern mit de pillen
en fietst mie nou al veurbie. Ze schèld weer s mörgens en de stofzoeger scheurt as n Harley Davison deur thoes hìn.
Dit haar vanzulm 10 joar eerder mouten gebeuren, ze haar dij rommel pillen tegen hoge blouddruk nooit mouten hebben.
Let op!...Je mouten vanzulm nait zo mor piltjes wegdoun, dat mout je even mit joen dokter beproaten dennn de dood is n gloepert hai knipt joe mor zo in de poepet en as je straks dood binnen as Pierke Pierlala din wil ik dat nait op mien gewaiten hebben.
Teutje leeft straks (hopelijk) apmoal zunder dij pillen en we hopen nog “gezond oud te worden.” Dij vraauwlu hebt din toch wat in gang zet, mor ik wil ze nait weer bie deure hebben.

Grouten
Tammo

P.S.
Ze zeggen as je Klapscheet bint din heb je joen actieve leven achter rug en kin je oetrusten, genieten van de òle dag...nou ik kin t joe t vertellen...































zondag 12 mei 2019

Òl Klapscheten treffen nr 3




Tammo Klapscheet
oet Wolndörp

Op òle Klapscheten treffen hebben we t veul over 
t verleden, over ons biezundere femilie. In ons femilie binnen veul swabberoars, speulen ook apmoal flòit. Òlheer zee altied fliereflòiters, ons femilie gaait flòitend deur de wereld zollen we mor zèggen.

Jodel Tammo aine van Òl Tammo Raiger oet
t Raiderlaand was n oetoarder. Hai hèt ombie 1700 de bainen onder aarms nommen en dat noar Tirool. Hai dee dat lopens, onderweegs tied veur t'oefen mit jodeln, t kwam zo roar töt sloek oet. 
n Aalbert in sloek, t zit in femilie, ze hebt apmoal last van sloek. Òl kwak haar zègt deurspuilen veul deurspuilen. Der gingen din ook litertjes doar de kroage regelrecht in moage.

Leutje Jodel wol'n flòide hebben, wol der ook tussen kommen, mor der waren gain winkels in dij tied.
De eerste winkel was van Anton Sinkel, in 1785, din mos leutje Jodel 85 joar wachten op n flòite. 
Je mozzen noar aine dij flòiten muik en hai kreeg toun n Chalumeau n soort flòite van òl Christofores Denner oet Neurnbaarg, dij muik flòiten. k Zal t even lotten heuren...



Òl Christofores Denner haar twij zeuns, zat gain stevegaid in jongs, ze haren nait alle latten in t hekje zollen we mor zèggen.
Ze pruiten in roemte, toun ze der wat veur kregen begonnen ze ook nog oet heur nek te lullen. Je kint 
n'aitske vergelieken mit onze regeern. 
Johan de oldste haar n goatje teveul in n flòite boord,  òl Christofores zat mit handen in t hoar. Jodel Tammo ston der bie “moust ter n klepke op zetten òl.”

De flòide kreeg n klepke, en opains kwam der n hail aander geluud oet. Pastoor mos der overtou “wat een klari geluid,” zee der “zo is t mor nèt” zee Jodel en zo wer dat “Klari-nèt.” n Klarinet haar n kloar geluud dat was kloar. Aander zeun zat in biebel te lezen, even dik doan veur pastoor, zegt pastoor “holst biebel op kop jong,” zegt jong ”dat komt dat ik links bin pastoor.”

Aal fistuloariussen(fluitspeulers)kwammen toun bie òl Christofores, wollen aal n klepke op heur toeter en doar n klepke en doar n klepke en zo ontston tussen 1700 en 1800 de klarinet in aal zien volmoakthaid.

Mozart, heb je Mozart wel kint, Anderson Mozart een Deense komponist, oet Denemarken. Hèt direct n swiet meziekje schreven veur klarinet. Anderson betaikent zeun van n'aander, das ook kloar.

Grouten
Tammo Klapscheet oet Wolndörp

zondag 5 mei 2019

Klapscheten-vergoadern over Kniepstuver





Òle Klapscheten vergoadern dail 3



n Klapscheet is n mìns dij omreden de leeftied oafschreven is, maggen zuch nargens mit bemuien, mout altied meer bewegen, zo ook vitamine D en pispillen bruken. We hebt ain keer in t joar n vegoadern om de zoaken,van onze veurolders te beproaten. Tiedens aine van de veule vergoaderns van òl Klapscheten wer het volgende besproken.


In Oterdum woonde heer van Kniephoezen. Ze haren door n stainen hoes en waren stainriek. Ze zaten aan haals tou in t gèld. Ze waren zo zuneg, ze kochten nije hozen en stòppen òllen der mit en zo ontston het gezegde ”Kniepstuver.


Kniephoezen zien knecht Koale Geert waarkte zuch krom en verdainde hoast niks, Geert kon Kniepstuver wel schaiten. Koale Geert kwam n keer thoes mit n mooie pastelainen voars. Hou komst doe aan dij voars vruig zien vraauw..."Oh...dij heb,k van Kniephoezen." "Man man, hou kwam dat zo, dij is ja aans zo griendereg."..."Joa"…hai was nait thoes."


Dij nog veul slimmer was, dat was Egge Ad’ngoa. Hai vluchtte oet t Raiderlaand en ging ombie 1370 in Wedde wonen. n Haile roare kerel, hai ging mor zo s’nachts op strooptocht viel hoezen binnen en roofde alles wat lös en vast zat. Toun domie der wat van zee, het hai domie vastbonden achter n peerd en zo is domie om t leven kommen. Ad'ngoa wer ombie 1400 vermoord deur t volk.



Door woont Kniep-Kniep-Kniepstuver
Hai zit boven op zien gèld
Door woont Kniep-Kniep-Kniepstuver
Der wordt in t dörp over lèlt.
Door woont Kniep-Kniep-Kniepstuver
Goa nait aan t waark bie hom
Denn bie Kniep-Kniep-Kniepstuver
Krieg je gain gèld en je waarken joe krom.

Dij òlle grienlap, boas van t boeren-bedrief
hail wat knechten en in koamer een mooi wief.
De knechten zaten tot navvel tou in t sliek
hai ston der bie en t was hom nègeliek.

De knechten gingen toun protesteren
ze zollen grienlap ais wat leren.
Ze gingen gezoamelek nor t plain
en ruipen:"Wie moaken dij grienlap klain."

Dij òlle Grienlap mos toun wat verzinnen
n trekker te duur mor n eulifant mos kinnen.
De knechten keken zuch ogen oet kop
hou kon dat!.. n eulifant mit grienlap ter op.

Het duurde mor even kreeg hai zunnesteek
De eulifant mankairde niks mor grienlap bezweek.
Door lag hai din mit aal zien gèld
der wordt in t dörp nog altied over lelt.

Tammo Klapscheet (mai 2019)

zaterdag 27 april 2019

Klapscheten vergoadern 2





Tammo Klapscheet dail 2

Op ons klapscheten treffen van veureg joar gingen we terug in het joar des Heren 1250. Ons òl stamvoar was Tammo Duut, haar vattien körtbainen in n plaggenhut.

Dij Duut hèt wat in de Puut zeden mìnsen, zo wer zien oetragen Tammo Pude. Òl klapscheet woonde der bie in, ze haar aine om thoes tou lopen 'oader-verkaalken.'

Sege wer tuurt aan n toavelpoot, as sege rappelderij haar hemmelde Pude t aan en smeet t op vuur zo slicht ging dat en din ging òl klapscheet tekeer “k zal die proam op neus drukken.” “k zal die botter aan t gat smeren.” t Was n jeuden-kleune hoeshollen.

Moeke braaien en proaten,voar sloatjen...kroeke mit op bère...
n schepke levertroan...Ze zaten bie tieden mit 14 man in koamer, stuurde toaveloakster aine deroet mozzen dij aandern roaden wel der nait was.

Keet is deur n störmvloud ook n keer wegspuild. Körtbainen zwommen as poggers, òl Pude dreef op veurdeur en toaveloakster op achterdeur, onderschaid mout ter wezen zee Pude. Hai bölkte “kis t redden.” “Joawel è” bölkte ze “as der mor gainend bie deure komt.”

Bakemmer ston in houke van koamer as der s nachts ain n deurgang kreeg, ze deden moarse nait oafvegen, papier beston ja nait, t was gewoon stief dichtkniepen, n soort knipoog mor din van achtern. Ombie 1960 dee ons femilie moars oafvegen mit krantepapier, toun haar t nijsblad nog nut. Mìnsen worren nou eelsk, ze doun t nou mit n vochtig doekje. Wie doun t thoes nog altied mit n schurreldouk, kin je aal weer bruken.

Ze waren thoes mit vattien körtbainen

Ze waren thoes mit vattien körtbainen,
je kint wel noagoan ze haren t nait dik.
Zeuven groten...zeuven klainen
en op n poar noa nait goud snik.

In t dörp haren ze heur niks in de reken,
zaten altied in kroug n bokje smoren.
Ze haren koppen vol mit streken
kerkvolk haar t over t verstand verloren.

Domie kwam der stief overtou
vattien vlindekoppen zegde , kin toch nait
voar doe moust der wat aan doun
aal t kèrkvolk sjantert over t fatsoun.

Voar docht noa, duur was gòie road
kaauwde hister op zien sloatje
en nam de doad bie t woord
jongs kregen in de kop n leutje goatje.

Ze kregen meer roemte in t verstand,
het sprak zuch om, t sluig in as n bom
mìnsen kwammen van t haile land
wollen ook meer roemte in t verstand.

t Was òl Pude nègeliek, hai wer ja riek.
Ze gingen verhoezen mit aal heur loezen
noar stainen hoezen, ze muiken aal t gèld op.
t Kèrkvolk schudde, dij lu hebben n goatje in de kop

Pude haar toun n plan, gaf kèrk wat gèld
t zal mie nij doun zee der wat ter din wordt lèld.
Ze bogen en kniknde, haren t over bekeren
t kin verkeren zee voar mor ik zal joe wat leren.

Hai begon zulm te preken, over rang en stand
over riek en aarm, streken van laiders van ons laand.
Voar wer n groot man, gaf aan aarm en manken gèld
t kerkvolk was stil, der wer nait meer over heur lèlt

Grouten
Tammo Klapscheet

maandag 22 april 2019

De Klapscheten

Tammo Klapscheet


                        Ik mout meer bewegen van dokter, vandoar dat ik wummel,
 kin k zittend doun. Ik zit altied te wummeln veur t roam, kin k oetkieken en wummeln. Mìnsen dij langs kommen begunt ook al te wummeln, t haile dörp wummelt al.

Ik bin Tammo Klapscheet…Ik kom mit olwiefkenijs...

k Wolt hebben over mien femilie, normoal breng je femilie nait bie t pad, mor kin t nait langer kroppen. n Apaate femilie, apmoal oetoaders, ze haiten apmoal Tammo. Het stikt van de Tammo's bie ons. Je waiten nait meer welke Tammo wèl is, doarom hèt èlk n oetragen.

Òl Tammo, Leutje Tammo,Tammo Raiger, Tammo Sloek,Tammo Eukel, Schele Tammo, Tammo Neus, Rooie Tammo, Zwaarte Tammo. Schele Tammo is zo scheel dij huft nait omkieken en zwaarte Tammo mag je nait meer zeggen, das nou gekleurde Tammo.

t Is nait zo slicht as je denken denn as leutje Tammo jongen krigt din is dij weer leutje Tammo en zien voar dij Leutje Tammo was wordt din òl Tammo en dij zien voar dij aingelijk òl Tammo was wordt òl Klapscheet.

We hebt deur de vergriezing n hail zootje klapscheten in femilie...n klapscheet is n mìns dij oafschreven is, geroanium-kwekers, maggen zuch nargens mit bemuien, mout altied wummeln, vitamine D en plaspillen bruken veur t miegen.
Tegen òl Klapscheten mag je nooit vroagen “hou is't” din bin je veur etenstied nait thoes.

We hebt ain keer in t joar n treffen van òl Klapscheten. We begunt eerst mit wummeln en kieken we n tikkel terug, wat we aal mitmoakt hebben doan. 
Bint hail veul maal geboren, mit n kaizersnee, dat komt we hebt veul dikkoppen in femilie.

Wie as òl klapscheten hebt t had over t mouten in de wereld...wie filisoferen...zo hait dat. Je mout aal wat in joen leven. Je mout noar schoul je mout Hollands leren. Miegen wordt mijgen, boeskool wordt buiskool, buisdouk wordt buusdoek, dat mout je aal oet kop leren...en...wat mout je der mit.

Toun kreeg je n tied mit dij vraauwmìnsen. Ik mos zörgen dat ik aan kaant kwam...k heb nog vroagt wèlke kaant mor Voar zee dat ik dat nait begreep “doe moust der tussen kommen.” Je komt ter mor zo nait tussen, oetaindelijk bin ik deur de flòit der tussenkommen.

Bie ons in femilie speulen ze apmoal flòit, fliereflòiters. Zègt Teutje, ik kon heur nog mor net, ik krieg n kind. Ik zeg “Hou kin t, hou hest dat kloar kregen.”
Zègt heur moetje, doe moust traauwen mit heur. Ik zeg “woarom, zai krigt ja n kind." Je mouten dit en je mouten dat...nou over dat soort zoaken proaten wie op ons klapscheten treffen...

Volgende keer weer verder
Tammo Klapscheet